Wodociąg dla miasta Nysa oparty jest na wodzie powierzchniowej z rzeki Biała Głuchołaska w Siestrzechowicach. Jakość wody w tej rzece odbiega od wymagań stawianych dla wód I klasy czystości, które mogą być przeznaczone na zaopatrzenie w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze mieszkańców miast i wsi. Głównie wskaźniki bakteriologiczne stanowią o poza klasowości tej rzeki. W zakresie wskaźników fizykochemicznych rzekę Biała Głuchołaska klasyfikuje się do II i III klasy czystości w zależności od pór roku. W okresach letnich wzrastają w rzece obecności azotanów i fosforanów i ich stężenia znacznie przekraczają wartości dopuszczalne. Brak skutecznej ochrony rzeki przed zrzutami zanieczyszczeń jest powodem złego stanu jakościowego rzeki. Zrzuty te następują zarówno na odcinku Głuchołazy-Nysa, jak również po stronie czeskiej, gdzie rzeka ma swoje źródła. Eliminacja spływu zanieczyszczeń komunalnych, przemysłowych i rolniczych do rzeki będzie mogła nastąpić po zakończeniu budowy kolektora przesyłowego ścieków z Głuchołaz do Nysy. Wówczas na odcinku Głuchołazy-Nysa rzeka ma szansę i zdolność oczyścić się sama, gdyż jest rzeką górską, ma duży spadek, jest dobrze dotleniona i ma odpowiednią temperaturę, aby mogły w niej zachodzić naturalne procesy samooczyszczania się.

Oczyszczanie i uzdatnianie wody

Aby pobierać wodę z rzeki wybudowano na rzece jaz, który za pomocą dwóch ruchomych klap piętrzy wodę do wymaganego poziomu dla potrzeb ujęcia. Jaz jest budowlą wodną, która jest jednocześnie stopniem wodnym oraz rodzajem tamy na rzece. Na lewym przyczółku jazu usytuowane są komory czerpne. Na wlocie do komór zamontowano sita i kraty, które służą do oczyszczania z zanieczyszczeń mechanicznych. Następnie woda kierowana jest do piaskowników, gdzie następuje dzięki odpowiedniej prędkości wody osadzanie na dnie większych zanieczyszczeń. Z piaskowników woda rurociągami podziemnymi dopływa na otwarte zbiorniki o łącznej pojemności 43 tysięcy m³. Zbiorniki te pełnią dwie funkcje:

• są magazynem wody na czas pogorszenia jakości wody w rzece

• pełnią rolę osadników o przepływie poziomym.

W pompowni 1 trzy pompy przetłaczają wodę na Stację Uzdatniania Wody. W stacji woda przechodzi przez filtry Dyna Sand oraz filtry węglowe, po czym wodę dezynfekuje się dwutlenkiem chloru. Po dezynfekcji woda trafia do zbiorników wody czystej o pojemności 5000 m³ każdy. W zbiornikach woda stabilizuje się. Następnie woda pobierana jest przez pompy drugiego stopnia, które tłoczą wodę rurociągiem tranzytowym do Nysy. Pompy te znajdują się w pompowni 2, osobnym budynku zlokalizowanym w pobliżu zbiorników wody czystej. Parametry techniczne procesów i urządzeń do uzdatniania wody są monitorowane w komputerze dyspozytorni.

Ścieki

Ścieki są produktem zużytej wody w domach, zakładach pracy, zakładach użyteczności publicznej itp. Wody opadowe takie jak deszcz, śnieg zwane są obecnie ściekami opadowymi, gdyż przechodząc przez zanieczyszczoną atmosferę i spłukując zanieczyszczone place, drogi, dachy i inne powierzchnie utwardzone zanieczyszczają się. Ścieki przewodami kanalizacyjnymi spływają do kanalizacji sieciowej lub lokalnej ( szamba ). Dalej siecią kanalizacji miejskiej lub beczkowozami dopływają do oczyszczalni ścieków. W Nysie znikomy procent to ścieki wytwarzane w procesie produkcyjnym w zakładach przemysłowych, ponieważ przemysł w Nysie upada, a te istniejące zakłady starają się ze względu na koszty gospodarować wodą w obiegach zamkniętych. Jedynie zakład Garbarnia “ Asko “ jest jedynym zakładem w Nysie wytwarzającym bardzo uciążliwe do oczyszczenia ścieki.

Miejska oczyszczalniw ścieków w Nysie

Ścieki są głównym źródłem zanieczyszczeń organicznych i związków biogennych ( azotu i fosforu ). Odprowadzając je bezpośrednio do rzeki powoduje się eutrofizację wody w rzece, co uniemożliwia jej wykorzystanie do celów gospodarczych. Eutrofizacja prowadzi do wystąpienia zakwitu planktonu w rzece, którego wynikiem jest pogorszenie własności organoleptycznych : barwa, zapach, smak. Efektem końcowym nadprodukcji glonów jest gwałtowny deficyt tlenu wywołujący obumieranie flory i fauny wodnej, zanik procesów samooczyszczania się rzeki oraz pojawienie się toksycznych produktów metabolizmu organizmów wodnych. Aby temu zapobiec należy zmniejszyć zanieczyszczenia organiczne i biogenne w ściekach. Oczyszczalnia ścieków w Nysie jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną o podwyższonym stopniu usuwania związków biogennych i jest przygotowana na przyjęcie ścieków z Gminy Nysa, części Gminy Otmuchów i Głuchołaz. Przepustowość docelowa oczyszczalni wynosi 28 tysięcy m³ w ciągu doby. Redukcja podstawowych zanieczyszczeń wynosi:

• zawiesina – 97%

• azot – 90%

• fosfor – 91%

Produktem oczyszczania są oczyszczone ścieki, osad ściekowy oraz biogaz. Ścieki oczyszczone trafiają do rzeki. Osad poddaje się dalszej przeróbce polegającej na mezofinej fermentacji metanowej w komorach fermentacyjnych, gdzie powstaje biogaz. Produkcja biogazu wynosi 1700 m³ w ciągu doby. Biogaz jest spalany w specjalnych kotłach, gdzie zostaje zamieniony na ciepło do ogrzewania procesu fermentacji, obiektów technologicznych i socjalnych oczyszczalni oraz podgrzewa wodę. W okresie letnim nadprodukcja biogazu spalana jest na pochodni. Wkrótce zakończy się budowa i montaż turbiny prądotwórczej, która energię cieplną ze spalania biogazu zamieni na energię elektryczną. Osad ściekowy po fermentacji poddawany jest odwodnieniu na taśmowych prasach odwadniających. Następnie po okresie kompostowania go na poletkach przez 3 miesiące jest wywożony na wysypisko odpadów w Domaszkowicach.

Badania wody przeprowadzone przez młodzież II LO w Nysie pod kierunkiem nauczyciela chemii

Próbki wody pobrano z rzeki Nysa Kłodzka. Pomiar temperatury wykonano na jeziorze nyskim. Badania wykonano trzykrotnie, w tygodniowych odstępach, wyniki się pokrywały, co jest spowodowane małą dokładnością pomiarów wynikającą z zastosowania najprostszych metod badawczych (paski wskaźnikowe, oznaczenia jakościowe).

kolorem niebieskim zaznaczono miejsca wykonania badania wody

1. Oznaczenie kwasowości wody ( pH wody )

pH =6

2. Oznaczanie azotanów i azotynów

azotany – 25mg/l

azotyny – brak

3. Wykrywanie obecności jonów chlorkowych.

Wykonano próbę jakościowego oznaczenia jonów za pomocą azotanu (V) srebra wynik pozytywny ( biały osad ) świadczy o zawartości w wodzie jonów chlorkowych.

4. Wykrywanie obecności siarkowodoru i siarczków – wynik próby negatywny.

5. Twardość wody – do pomiaru wykorzystano test paskowy, wynik – woda twarda.

6. Temperatura wody i zawartość tlenu.

Pomiary zostały wykonane 20.04.2002 na wodach jeziora nyskiego, średnia temperatura wynosiła 10,5 w skali Celsjusza, co wskazuje na zawartość tlenu wynoszącą 10,86mg/l.

7. Barwa i zapach: woda zielonkawa, zapach słaby.

8. Badanie prędkości nurtu – 0,5m/s

9. Przejrzystość wody: głębokość zanurzenia – 64 cm; granica światła –128 cm. Pomiary wykonano przy lekko zmąconej wodzie