Porosty wskaźnikami zanieczyszczenia powietrza


  Porosty są wspólnotą życiową z grzybami. Dzięki ścisłemu symbiotycznemu współżyciu ciało wegetatywne porostu rozwija postać, jakich nie osiągają ani glony, ani grzyby w oddzielnych kulturach. Szczególnie bogato zróżnicowane są formy listkowate i krzaczkowate. Godne uwagi jest też tworzenie przez porosty właściwych im zwigzów chemicznych. Są wśród nich substancje o działaniu antybiotycznym.

      Partnerem glonowym są głównie jednokomórkowe lub nitkowate formy sinic lub zielenic. Wśród partnerów grzybowych najczęściej występują workowce, tylko w nielicznych przypadkach podstawczaki.Wśród workowców dominują formy z owocnikami wiseczkowatymi, rzadsze są formy z owocnikami zagłębionymi. Partner grzybów najczęściej określa zewnętrzny kształt plechy, natomiast partner glonowy poprzez fotosyntezę jest dostarczycielem węglowodanów. Niektóre porosty maję obok ich głównego partnera glonowego, jeszcze dodatkowy glon rozwijający się w brodawkach na powierzchni lub zagłębionych w plesze. Są one znane jako cefolodia.

       Można wyróżnić dwa schematyczne typy budowy plech:

-nie warstwowe

-warstwowe

Plecha nie warstwowa występuje głównie u porostów galaretowatych, w których partnerem glonowym jest siniec, często kształtujący formy plech. W porostach warstwowych glony są w jednej określonej warstwie plechy. Wyróżniamy trzy główne typy morfologiczne plechy, choć są między nimi formy przejściowe:

Porosty skorupiaste:

Pleha ich jest tak ściśle zrośnięta z podłożem, że nie można jej zdjąć lub jest to bardzo trudne.

Porosty listkowate:

Plecha jest miej lub bardziej kolista i składa się z listkowatych łatek z wyraźną górą i dolną stroną, na której mogą tworzyć się organy czepne, którym porost przytwierdza się do podłoża.

Porosty krzaczkowate:

Plecha jest taśmowata lub obła, zwykle bogata rozgałęziona. Przytwierdza się do podłoża chwytnikami lub tarczką czepną. Formy nitkowate, często zwisające, określony jako brodate. Niektóre porosty krzaczkowate tworzą styliki proste lub lejkowate rozszerzone z licznymi owocnikami na brzegu. Są to podecja.

Jeśli pionowe styliki są płonne, określa się je jako pseudopodecja.

złotorost ścienny:

 Wygląd:  Plecha listkowata o rozetkach do ponad 10 cm średnicy, żółta do pomarańczowożółtej ; odcinki 1-5 mm szerokie, zwykle ściśle przylegające do siebie , bez soraliów i izidiów z licznymi owocnikami.

Siedlisko:  Na bogatej w azot korze , drewnie , skale , murach tolerancyjnych wobec zanieczyszczeń powietrza , częsty w pobliżu  osiedli.

Występowanie :  Rozprzestrzeniony w Europie , rzadki w wyższych położeniach gór.

 pustułka pęcherzykowata:

  Wygląd :  Plecha listkowata , szara do brązowej , odcinki na ogół wąskie , wydłużone , ułożone luźno do gęsto zarodnikowych ; soralia koliste , rzadko wargowe , dolna strona czarna , na górnej powierzchni widoczne jako obrzeżne ; dolna powierzchnia   z okrągłymi otworkami :apotezja na trzoneczkach ; gatunek zmienny : naziemny typ „hypotrypanea „  rośnie na wietrznych wzniesieniach wrzosowisk, ; typ „ alpestris „  na  plechę  szarą bez  połysku . Siedlisko :  U nasady pnia  drzew iglastych w starych pierwotnych lasach , na ziemi i na omszałych  skałach . Występowanie :  w  Sudetach  ,  Karpatach   i   Alpach .