W herbie Otmuchowa zawarta jest wieża czteroblankowa (tj. posiadająca cztery zęby   wieńczące ową basztę obronną) z otwartą bramą, stojącą na wzgórzu.

             Barwy herbu przedstawiają się następująco: wieża biała, wzgórze zielone, tło błękitne. Podkreślić należy, iż wieże forteczne to pospolity symbol architektoniczny średniowiecznego miasta. Ponadto należy wyjaśnić, iż w napisach napieczętnych majuskulnych ( oddanych dużymi literami) do XVII w. (a niekiedy i w XVIII w.) literę U ryto w kształcie litery V. 

             Z dokumentacji o pieczęciach wynika, że najstarsza pieczęć Otmuchowa o śr. 37 mm, pochodząca niewątpliwie z 2 połowy XIV w., wyciśnięta była przy dokumentach z lat 1393, 1397 i 1400. Przedstawia ona rozszerzającą się schodkowo na dole wieżę blankową z jednoskrzydłową otwartą bramą, a pod nią jakby cztery kamienie.
W otoku znajduje się napis wyrażony literami majuskuły gotyckiej: +S. CIVIVM. OPPIDI. IN. OTMVCHOW (SIGILLUM CIVIUM OPPIDI IN OTMUCHOW, co w tłumaczeniu znaczy: Pieczęć obywateli miasta Otmuchowa); w ostatnim wyrazie napisu charakterystyczne małe "o", pierwotnie zapomniane, a potem przez rytownika dodane na obwódce.

            Kolejna pieczęć z końca XVI w. (śr. 27 mm) wyobraża w polu tarczy wieżę trzymaną przez stojącą za nią damę z bufiastym rękawem i biretem z piórem. W otoku biegnie napis: SIGILLVM. CIVITATIS. OTMVCHOVIEN (SIGILLUM CIVITATIS OTMUCHOVIENSIS i znaczy: Pieczęć miasta Otmuchowa). Ta sama pieczęć używana była w 1650 r. jako pieczęć sądowa.

            Identyczny obraz był później wielokrotnie, ale zawsze w uproszczony sposób, powtórzony w wielu pieczęciach, jak np. z XVII w. (SIGIL: CIVIT: OTMVCHOWIAE, śr. 30mm); z XVIII w. (SIGILLVM: CIVITATIS. OTMVCHOVIENSIS, owalna: 26x23 mm - postać trzymająca tarczę wygląda jednak bardziej męsko) oraz na nowszych pieczęciach magistrackich z XIX w., na których owa postać wygląda bardziej kobieco.

 (opracował Tomasz Anioł na podstawie artykułu
Tomczyk Damian: Herby miast Śląska Opolskiego. Otmuchów.
           "Biuletyn Szkolny" 2001 nr2 s.33-34.)